هنر جنگی 24 قرن پیش سان تزو ، درس آموز برای مدیران امروز
هنر جنگی 24 قرن پیش سان تزو ، درس آموز برای مدیران امروز
هنر جنگ
سان تزو
شروع
سان تزو حدود 2400 سال پیش زندگی می‌کرده است یعنی تقریباً در زمان کنفوسیوس. مورخان متفق‌القول هستند که او ژنرالی بوده که رهبری چندین جنگ نظامی در استان امروزی آنهویی در ایالت وو را برعهده داشته و در آن زمان یکی از قدرت‌های برتر به شمار می‌رفته است. پس از آن، آشنایی نظامیان چینی با نوشته‌های او به امری رایج تبدیل شده است.
هنر جنگ (کتابی که عنوان آن به زبان چینی به مفهوم «روش نظامی‌گری آقای تزو» است) نمونه‌ای از تفکرات این ژنرال چینی درخصوص استراتژی‌هایی است که شالودة موفقیت‌های نظامی او را تشکیل می‌دادند. افکار و عقاید او که از 25 صفحه تجاوز نمی‌کنند، به 13 بخش تقسیم شده‌اند. هیچ یک از آن‌ها ارتباطی با موضوعات امروزی ندارند اما با این وجود می‌توان نکات مهمی را از آن‌ها به دست آورد. او که یکی از طرفداران ورزش جودو بود، همواره توصیه می‌کرد که درست در لحظه‌ای که دشمن دست به حرکت می‌زند اقدام کنید تا او را شکست دهید.
مشارکت
1. یک استراتژی صحیح را تدوین نمایید
سان تزو که یکی از بهترین ژنرال‌های زمان خود بود، بیش از هر چیز فردی ماجراجو بود. او می‌نویسد: «چرا وقتی می‌توانید بی‌سر و صدا به موفقیت برسید، دست به نابودی و ویرانی می‌زنید؟ تضعیف نیروهای دشمن بدون جنگیدن با آن‌ها، اوج مهارت است.»
مشاوره‌های او ساده و شفاف بودند: «یک حاکم نباید از روی عصبانیت جنگی را آغاز نماید و یک ژنرال هم نباید از روی خشم میدان جنگ را رها نماید. عصبانیت و خشم شادی‌ها را از بین می‌برند. وقتی کشوری نابود شد دیگر نمی‌توان آن را ساخت و وقتی کسی مرد دیگر نمی‌توان او را به حیات بازگرداند.»
او در ادامه می‌نویسد: «بهترین رویکرد، حمله به استراتژی طرف مقابل است. بهترین کار بعدی حمله به متحدان اوست. بهترین کار بعدی حمله به سربازانش است. بدترین کار حمله به شهرها می‌باشد.»
2. از طریق منابع صحیح به اطلاعات مورد نیاز دست یابید
سان تزو معتقد است که باید بازارهایتان را بشناسید: «از طریق ارواح نمی‌توانید دانش خود را ارتقا بخشید بلکه بیشترین اطلاعات خود را می‌توانید از طریق کسانی به دست آورید که از وضعیت دشمن مطلع هستند.»
3. تمرکز کنید
نگرش او در مورد استراتژی، جای هیچ شک و سؤالی را باقی نمی‌گذارد.
«نیروهای خود را برای دفاع از نقاط استراتژیک اعزام نمایید؛ از قبل گوش به زنگ باشید؛ و تنبلی نکنید. شرایط واقعی را عمیقاً بررسی نمایید و بی‌سر و صدا منتظر اهمال‌کاری دشمن بمانید. آن قدر صبر کنید تا آن‌ها سنگرهایشان را رها کنند و سپس هر آن‌چه را که دوست دارید به چنگ آورید.»
متن کتاب سان تزو
کتاب هنر جنگ چه نکاتی را می‌تواند در اختیار مدیر یک کارخانة کوچک قرار دهد؟ حامیان سان تزو استدلال می‌نمایند که گفته‌های او مبین حقیقت هستند. به گفتة گری هامل : «استراتژی نه با ایگور آنسوف آغاز می‌شود و نه با ماکیاولی . استراتژی حتی با سان تزو هم آغاز نمی‌شود. قدمت استراتژی به اندازة تضادها و کشمکش‌های انسان است.» لذا هر فردی که می‌خواهد برنامه‌ای را تدوین کند یا هر فردی که می‌خواهد هدایت کاری را بر عهده بگیرد، می‌تواند به کمک استراتژی این کار را انجام دهد.
هامل در ادامه می‌گوید: « اگر خطر کسب و کار بالاست قطعاً خطر فعالیت‌های نظامی بالاتر است.» یکی از جذابیت‌های مقایسه نظامی‌گری و الگوهای آن با کسب و کار این است که هر دوی آن‌ها باعث اوج گرفتن غرور افراد می‌شوند. نه تنها موضوعات این دو حوزه بزرگ‌تر و قهرمانانه‌تر هستند بلکه کاملاً مشخص است که دشمن (رقیب) شما کیست و چه زمانی این دشمن قصد تحرک دارد؛ لذا شما چه یک ژنرال نظامی باشید و چه یک مدیر، جهان را شفاف‌تر خواهید دید.
مدیران درحال کشمکش، بیشتر از دیدگاه‌های نظامیانی همچون سان تزو، کلاسویتز یا لیدل – هارت و نوشته‌های رهبران نظامی همچون کالین پاول یا نورمن شوارزکوف بهره‌مند می‌شوند.
در نهایت، همان‌گونه که قبلاً اشاره شد، سان تزو فردی بسیار محترم در شرق است. گفته می‌شود که نه تنها نظامیان شرقی بلکه تجار شرقی نیز باید نوشته‌های او را بخوانند. برای شناختن دشمنانتان – یا در واقع شناختن دوستان، شرکا و همکارانتان – مفید است آن‌چه را که دیگران خوانده‌اند، شما هم بخوانید.
برای اطلاعات بیشتر
هنر جنگ، سان تزو، 1994
پند :
«آب براساس شرایط زمین جریان می‌یابد؛ هر ارتشی نیز براساس شرایط دشمن پیروز می‌شود.» هنر جنگ
